De luchtkwaliteit in Vlaanderen wordt jaar na jaar beter. De uitstoot van fijn stof daalde met meer dan een kwart ten opzichte van het jaar 2000, die van stikstofdioxide met meer dan de helft en die van zwaveldioxide bedroeg in 2017 nog een kwart in vergelijking met 2000. Vlaanderen haalt alle Europese emissiedoelstellingen.

Minder uitstoot door transport

In het luchtbeleidsplan tekent minister Demir het traject uit om de luchtkwaliteit in Vlaanderen tegen 2030 fors te verbeteren, niet alleen voor stikstofdioxide, maar ook voor andere luchtvervuilende stoffen zoals fijn stof. Daarvoor zijn inspanningen nodig op het vlak van mobiliteit. “Tegen 2030 moet het aantal gereden voertuigkilometers over de weg dalen met 12 procent in vergelijking met 2015. Dat kunnen we enkel bereiken door de Vlaming voldoende alternatieven te geven voor de wagen”, zegt Demir.

Het nieuwe plan bevat acties om te gaan naar een ambitieuze modal shift waarbij minstens 40 procent van de verplaatsingen in Vlaanderen op een duurzame manier gebeurt en zelfs minstens 50 procent in de regio’s Antwerpen, Gent en de Vlaamse rand rond Brussel. Samen met de vervoerregio’s worden regionale mobiliteitsplannen gemaakt waarbij meer fietsinvesteringen en collectief vervoer onmisbare schakels zijn.

Van lage-emissiezones tot ultralage-emissiezones

De stad Antwerpen toonde met de invoering van een lage-emissiezone (LEZ) sinds 2017 dat de uitstoot van fijn stof van het wegverkeer sterk daalt. Gent voert een LEZ in vanaf 1 januari 2020, de stad Mechelen en de gemeente Willebroek streven ernaar om vanaf 2021 een LEZ in te voeren. Enkele andere Vlaamse gemeenten onderzoeken momenteel nog het potentieel en de haalbaarheid. “Gemeenten die beslissen om een lage-emissiezone in te voeren kunnen rekenen op ondersteuning van de Vlaamse overheid. Om lokale overheden de mogelijkheid te geven om de lokale luchtverontreiniging sneller te doen dalen komt er een wetgevend kader voor ultralage-emissiezones (ULEZ)”, zegt Demir.

Vrachttransport zo duurzaam mogelijk

“Om vrachtwagens van de weg te halen en richting de binnenvaart te duwen werken we de huidige missing links en bottlenecks weg en gebeuren investeringen in brugverhogingen. Sectororganisaties en bedrijven worden gevraagd om in te zetten op een verdere optimalisatie van de belading. De duurzaamste kilometer is de kilometer die niet afgelegd wordt”, legt minister Demir uit.

Om voor een doorbraak te zorgen van alternatieve voertuigtechnologieën zoals elektriciteit, aardgas of waterstof stimuleert Vlaanderen verder de vergroening van de voertuigmarkt en wordt de laad-en tankinfrastructuur verder uitgerold. De (zee-)scheepvaart vergroenen we door de uitbouw van walstroomvoorzieningen.

Burgers en bedrijven stimuleren

Om Vlamingen en Vlaamse bedrijven aan te zetten om alternatieve vervoersmiddelen te gebruiken wil de Vlaamse Regering bijkomende stimuleringsmaatregelen uitwerken. Daarvoor zal ze samen met sectororganisaties, bedrijven en verenigingen aan de slag gaan.

Het plan zet in op betere luchtzuiveringssystemen voor stallen in de landbouwsector en doet voorstellen voor het emissiearm aanbrengen van mest op land.

Ook het nieuwe Vlaamse regeerakkoord noopt tot wijziging van het luchtbeleidsplan. De kachelpremie en de premie voor zero-emissie-voertuigen worden geschrapt. Er wordt ook een uitfasering voorzien voor onderhoudstoestellen van openbare besturen met vervuilende 2-taktmotoren.