Op zes jaar tijd is het aantal mensen met een enkelbank met 60 procent gestegen. In 2022 alleen al werden meer dan 700 extra enkelbanden aangesloten dan het jaar voordien. De verwachtingen zijn dan ook dat het gebruik van enkelbanden nog zal blijven toenemen en dat enkelbanden eerder de regel dan de uitzondering op een gevangenisstraf worden.

Overbevolking gevangenissen

“De overbevolking in de gevangenissen is zeker en vast een bepalende factor. En dat is bijzonder jammer, want straffen is maatwerk, en er moet steeds gestreefd worden naar de gepaste straf: op maat van het profiel van de dader en van de feiten, met de veiligheid van het slachtoffer voorop. Alternatieve straffen kunnen een oplossing zijn voor bepaalde misdrijven, maar zijn niet automatisch de gepaste straf. Zeker niet wanneer het gaat om criminelen die vluchtgevaarlijk zijn, hun feiten van thuis met een enkelband kunnen verder plegen, of een bedreiging blijven voor hun slachtoffers. Dan breng je de maatschappij in gevaar”, zegt minister Demir.

Gerechtelijke traagheid maskeren

Zo’n 40 procent van de Belgische gedetineerden in de gevangenis wachten nog op hun proces. Een hoog cijfer dat in belangrijke mate verantwoordelijk is voor de overbevolking, samen met de alsmaar langere duur van de voorhechtenis. Eind vorige maand gaven de Belgische gevangenisdirecteurs hier nog scherpe kritiek op.  “Blijkbaar wil men dit aanpakken door mensen in voorlopige hechtenis thuis met een enkelband te plaatsen. Dat zie je ook aan de aantallen, die zijn meer dan verdrievoudigd. Hiermee wordt het probleem van de traagheid waarmee de gerechtelijke molen draait wel wat gemaskeerd, maar het probleem verdwijnt niet.”, aldus Demir.

Bepaalde criminelen uitsluiten van enkelband

Zuhal Demir dringt erop aan dat de federale justitie enkelbanden niet als dé oplossing voor de gevangenisproblematiek beschouwt. Vlaanderen heeft al fors geïnvesteerd in bijkomende enkelbanden en een verdubbeling van het aantal personeelsleden bij het Vlaams Centrum Elektronisch Toezicht. “Wanneer het federale niveau de enkelband gaat gebruiken om problemen binnen justitie te verbergen en overbevolking aan te pakken, dan zitten er volgend jaar minstens evenveel mensen op jaarbasis thuis met een enkelband als in de Vlaamse gevangenissen. En het is voor Vlaanderen dweilen met de kraan open als men federaal hun verantwoordelijkheid niet opneemt. Er wordt telkens weer moord en brand geschreeuwd over de overbevolking in de gevangenissen, maar als een dader van partnergeweld een enkelband krijgt bij zijn vrouw thuis, en haar vervolgens in elkaar slaat, dan kan dat blijkbaar wel. Ik herhaal daarom nogmaals mijn oproep naar mijn federale collega: sluit bepaalde criminelen uit van de gunst van een enkelband!”